Sử sách nhà Nguyễn khi đề cập tới nguồn thông tin dẫn tới việc cử binh nam tiến của Trịnh Sâm cũng nêu hai thuyết khác nhau. Khâm định Việt sử thông giám cương mục và Đại Nam thực lục dẫn thuyết cho rằng trấn thủ Nghệ An là Bùi Thế Đạt hay biết tình hình nội biến Đàng Trong bèn cho trạm chạy văn thư về triều nói hiện trạng Thuận Hóa có thể đánh lấy được. Hoàng Ngũ Phúc và Nguyễn Nghiễm đều tán thành việc này. Trịnh Sâm bèn quyết chí ra quân.[1][2]

Đại Nam thực lục dẫn thêm thuyết thứ hai cho rằng một người bên phía họ Nguyễn là Tôn Thất Văn, con Tôn Thất Dục oán Trương Phúc Loan lộng hành bèn ra Đàng Ngoài báo cho Trịnh Sâm tình hình Đàng Trong. Trịnh Sâm bèn ra quân đánh Nguyễn.[2]